Praca zdalna. Projekt zmian w Kodeksie Pracy

Wybuch epidemii COVID-19 wymusił na pracodawcach i pracownikach konieczność wykonywania w wielu wypadkach pracy zdalnej. Wykonywanie pracy zdalnej nie jest jednak uregulowane w przepisach prawa. Jedynymi przepisami prawa regulującymi wykonywanie pracy zdalnej są przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. z 2020 r. poz. 374) oraz przepisy Kodeksu Pracy regulujące wykonywanie telepracy. 

Zmiany na rynku pracy wymagają jednak podjęcia przez ustawodawcę inicjatywy i wprowadzenia w życie przepisów regulujących wykonywanie pracy zdalnej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt z dnia 18 września 2020 roku  zmian w Kodeksie Pracy, mający na celu uregulowanie zasad wykonywania pracy zdalnej przez pracowników. Założenia ministerialnego projektu zmian w Kodeksie Pracy przewidują uchylenie przepisów Kodeksu Pracy dotyczących telepracy. Zgodnie z projektem z dnia 18 września 2020 roku  uchylony ma być cały rozdział IIb w dziale II Kodeksu Pracy. 

Projekt zmian w Kodeksie Pracy w zakresie pracy zdalnej zakłada, że praca całkowicie lub częściowo może być wykonywana poza siedzibą pracodawcy lub poza innym stałym miejscem świadczenia pracy, w szczególności przy wykorzystywaniu środków komunikowania się na odległość. Inicjatorem wykonywania pracy zdalnej może być pracownik, który złoży stosowny wniosek w formie papierowej lub elektronicznej. Praca zdalna może być wykonywana również na polecenie pracodawcy gdy wprowadzony został stan nadzwyczajny lub stan epidemii lub jeżeli jest to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 

Projekt zmian przepisów zakłada, że praca zdalna może być wykonywana w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu wskazanym przez pracownika, Warunkiem wykonywania pracy zdalnej jest jednak to aby pracownik posiadał warunki lokalowe i techniczne do wykonywania takiej pracy. Pracownik powinien złożyć pracodawcy oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej o spełnieniu warunków do wykonywania pracy zdalnej przed rozpoczęciem wykonywania pracy zdalnej.

Bardzo istotne w zakresie wykonywania pracy zdalnej jest porozumienie zawierane pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi w zakresie zasad wykonywania pracy zdalnej. Jeżeli w danym zakładzie pracy nie funkcjonują organizacje związkowe wówczas pracodawca ustala zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy 

Porozumienie w zakresie wykonywania pracy zdalnej ma odzwierciedlać panujące u danego pracodawcy stosunki i zwyczaje i ma najpełniej uwzględniać potrzeby pracodawcy i pracowników. Porozumienie powinno zawierać:

1) grupy pracowników objęte pracą zdalną;

2) zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego w przypadku wykorzystywania przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi stanowiących jego własność;

3) zasady porozumiewania się pracodawcy z pracownikiem wykonującym pracę zdalną, w tym sposób potwierdzania obecności pracownika wykonującego pracę zdalną na stanowisku pracy;

4) sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną.

Obowiązkiem pracodawcy ma być 

1) dostarczenie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiałów i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;

2) pokrycie kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi;

3) zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi narzędzi.

Zakłada się również, że pracodawca z pracownikiem może w porozumieniu ustalić zasady wykorzystywania materiałów, a także narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, stanowiących własność pracownika oraz ustalić wysokość ekwiwalentu należnego pracownikowi za wykorzystywanie własnych materiałów i sprzętu. 

Projekt zmian w Kodeksie Pracy zakłada również prawo kontroli pracodawcy sposobu wykonywania pracy zdalnej. Mianowice jeżeli praca zdalna jest wykonywana w miejscu zamieszkania pracownika, pracodawca ma prawo w godzinach pracy pracownika przeprowadzać kontrolę:

1) wykonywania pracy,

2) w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonych narzędzi, a także ich instalacji, 

3) w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 

Prawo kontroli ma przysługiwać pracodawcy za uprzednią zgodą pracownika wykonującego pracę zdalną wyrażoną w postaci papierowej lub elektronicznej lub w inny sposób uzgodniony z pracodawcą. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych, w sposób zgodny z ich przeznaczeniem. 

Ministerialny projekt zmian w Kodeksie Pracy dotyczący pracy zdalnej został pozytywnie oceniony przez  Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej. Mamy nadzieję, że wkrótce zmiany zostaną uchwalone i wprowadzone w zżycie.

adwokat Waldemar Sokołowski 

WSA Opole uchyla karę Inspektora Sanitarnego za niezastosowanie się do ograniczenia działalności gospodarczej

WSA w Opolu z 27.10.2020 r., II SA/Op 219/20 uchylił zaskarżoną decyzję Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Opolu z 23 czerwca 2020 roku w przedmiocie kary pieniężnej 10.000,00 zł za niezastosowanie się do czasowego ograniczenia prowadzenia przez przedsiębiorców działalności ustanowionego w stanie epidemii i poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego inspektora Sanitarnego w Prudniku z dnia 28.04.2020 roku oraz umorzył postępowanie administracyjne w całości. Podstawą takiego rozstrzygnięcia stanowiło min. uznanie przez sąd, że: 

„….Przyjęta technika legislacyjna nowelizacji ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2000 r. poz. 374 ze zm.) i kolejnymi ustawami, nie polegała na wprowadzeniu ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności jednostki poprzez przyjęcie stosownych merytorycznych rozwiązań ustawowych przewidujących takie ograniczenia wraz z możliwością regulowania bardzo szczegółowych zagadnień technicznych na poziomie rozporządzenia…..”.

„…..konstytucyjnie dopuszczalne jest wprowadzanie tych ograniczeń tylko w ustawie, z zachowaniem zasady proporcjonalności określonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, a nie w art. 228 ust. 5 Konstytucji RP, bez naruszenia istoty danego konstytucyjnego prawa lub wolności i z zachowaniem wszelkich relacji zachodzących pomiędzy ustawą a rozporządzeniem opisanych w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP…….”

Dalej WSA w Opolu wskazał w uzasadnieniu, że „……upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia w zakresie uregulowanym art. 46b pkt 2-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie zawiera w istocie wytycznych dotyczących treści wydawanego na tej podstawie rozporządzenia. W konsekwencji nie spełnia ono warunków wymaganych przez art. 92 ust. 1 Konstytucji RP….”.

Jednocześnie w orzeczeniu Sąd stwierdził, że „…… Zdaniem Sądu nawet przy przyjęciu, że oceniane nakazy, zakazy i ograniczenia wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r., zostały wprowadzone prawidłowo i mają umocowanie ustawowe, to zaskarżone decyzje nie mogłyby się ostać z uwagi na naruszenie podstawowych zasad postępowania dowodowego obowiązujących w procedurze administracyjnej. Odrębnym bowiem zagadnieniem wymagającym omówienia jest kwestia oparcia wydanych decyzji organów inspekcji sanitarnej na notatce urzędowej Policji bez prowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego, w tym przesłuchania skarżącego w charakterze strony postępowania administracyjnego na podstawie art. 86 KPA Wiąże się to bezpośrednio z obowiązkiem zapewnienia przez organ stronie czynnego udziału w postępowaniu administracyjnym z art. 10 § 1 KPA…….”

Orzeczenie nie jest prawomocne. 

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o.

Jak można kwestionować odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Sąd Apelacyjny w Krakowie - I Wydział Cywilny w Wyroku z dnia 30 maja 2019 r.
w sprawie o sygn. akt: I AGa 534/18 sformułował dwa istotne poglądy wpływające na odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Pierwszy z nich brzmi następująco:

„Dla odpowiedzialności pozwanych z art. 299 KSH wystarczy samo istnienie zobowiązania spółki w czasie, gdy byli oni członkami zarządu.”

Drugi z nich brzmi następująco:

„…prawomocność wyroku przeciwko spółce nie stwarza powagi rzeczy osądzonej w procesie przeciwko członkowi zarządu, co ma istotne znaczenie, jeżeli zważyć, że często pozwana spółka zachowuje się biernie, skutkiem czego tytułem egzekucyjnym (jak w niniejszej sprawie) staje się np. wyrok zaoczny….”

Pierwszy pogląd jest oczywisty, członek zarządu może odpowiadać za zobowiązania spółki w przypadku wykazania przez powoda, że przysługuje mu względem spółki wierzytelność, że jest ona stwierdzona tytułem wykonawczym oraz że podjął bezskuteczną próbę egzekucji z majątku spółki, oraz że w czasie, gdy opisana powyżej wierzytelność istniała pozwany pełnił funkcję członka zarządu.

Drugi pogląd jest istotny dla osób pełniących funkcję członków zarządu w szczególności tych byłych, którzy nie mieli możliwości swoimi działaniami bronić praw spółki. Może być tak, że wierzytelność jest sporna a nawet nie istnieje. Jednakże wskutek bezczynności spółki zostaje przeciwko niej wydane orzeczenie, które jest podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego. W takich sytuacjach pozwani (najczęściej) byli członkowie zarządów mają możliwość podjęcia obrony swoich praw nie tylko poprzez wykazanie tzw. przesłanek egzoneracyjnych, ale również poprzez zakwestionowanie istnienia samej wierzytelności. Oczywiście zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 KC) to na pozwanym członku zarządu będzie spoczywał obowiązek wykazania, że dana wierzytelność nie istnienie (co wyraźnie podkreślił sąd rozpoznający powyższą sprawę).

radca prawny Mariusz Bialic

stan prawny na: 2020.09.22

Koronawirus (COVID-19) a wypoczynek

Biura turystyczne kuszą nas ofertami „first minut”, co zrobić gdy „wykupiłeś” wczasy we Włoszech?

W takiej sytuacji jak obecnie turyści powinni znać swoje prawa. Zgodnie z art. 47 ust.4 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361 t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 548) Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i  nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym  sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.

 Czy epidemia Koronawirusa jest taką okolicznością? Z pewnością zagrożenie Koronawirusem może być podstawą do odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej.

Aby jednak skutecznie odstąpić od umowy należy wskazać, że w miejscu gdzie mamy spędzić wymarzony urlop lub w jego najbliższym sąsiedztwie występuje zagrożenie zarażeniem się Koronawirusem. Oczywiście pewne trudności może powodować określenie najbliższego sąsiedztwa jednak w mojej ocenie w takim przypadku należy brać pod uwagę fakt, że wirus rozprzestrzenia się w sposób niekontrolowany i nieprzewidywany.

Gdyby ktoś miał wątpliwości czy zagrożenie Koronawirusem nie może być podstawą do odstąpienia od umowy o świadczenie usług turystycznych to zgodnie  motywem 31 preambuły dyrektywy 2015/2302 wskazano wprost, że podróżni powinni mieć również prawo do odstąpienia od umowy w przypadku znaczącego zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takich jak wybuch epidemii poważnej choroby. Takim przykładem był wirus Zika szczególnie groźny dla kobiet w ciąży.

radca prawny Mariusz Bialic

stan prawny na 2020.03.10r